Is complot denken wel zo gek? 

Tegenwoordig is veel dat niet binnen het gewenste geluid valt, een complot. Het neveneffect is dat mensen die buiten de maatschappij worden gezet of die het ervaren dat ze buiten de maatschappij worden gezet, gevoeliger zijn voor psychoses en complot denken. Dat maakt het natuurlijk alleen maar erger. Het is eigenlijk veel fijner toch om met andere zaken bezig te zijn, zoals bijvoorbeeld met een bruiloft.

Wie is er gek?

Maar, wie is er nu echt gek dan? Vaak wordt iemand gek gevonden als diegene sterk twijfelt aan de intentie van machthebbers. Ook als die een niet gangbare gedachte heeft, die een minder veilig beeld laat zien van de wereld dan men wil. Het lastige is dat mensen die als complot denker worden weggezet, het niet altijd verkeerd hebben. Toch is de reactie van de massa vaak dat die persoon gek is. Ook niet raar, want als je diegene die 'boven jou staat' eigenschappen of acties toedicht die het daglicht niet kunnen verdragen, maakt dit jouw situatie ook onveilig. 

Uiteindelijk kregen de mensen die zeiden dat er een coronapaspoort zou komen, ook gelijk. Ook het LIBOR-schandaal (waarin banken zichzelf een schandalig voordeel berekenden) is levensecht. Natuurlijk kan het ook doorslaan met complot denken. Bovendien, als je negatief over iemand denkt dan zie je ook sneller dat het gaat uitkomen. Mensen gaan zich zo gedragen als men van ze verwacht en omgekeerd als je denkt dat alles zwart is, dan lijkt alles ook zwart. Wie heeft gelijk? Dat hangt ervan af wie je het vraagt.  

Burgerparticipatie of gewoon uitmelken? 

Het is niemand ontgaan dat er jaren geleden een plan is uitgerold met het toverwoord 'burgerparticipatie'. Complot denkers dachten al snel aan een verkapte vorm van taken afschuiven op burgers. Positief ingestelde mensen dachten meer aan de mogelijkheid om echt een stem te krijgen in het beleid.  

Het gekke is, beide partijen hebben gelijk. Er zijn door burgerparticipatie initiatieven van burgers tot uiting gekomen, waarin zij een stem kregen en konden bijdragen aan de maatschappij. Helaas is de andere kant ook bekend. Niemand is de toeslagenaffaire ontgaan. Ook is het niemand ontgaan dat er nog steeds gezinnen zijn die aan de rand van de afgrond staan en proberen te overleven. Het geeft te denken in hoeverre burgers dan wel iets in te brengen hebben. Zijn ze toch niet meer dan een speelbal? 

Hoe voorkom je complot denken? 

Op zich hoef je burgerparticipatie niet als iets slechts te zien. Kun je immers een mes ook niet gebruiken om iemand om te brengen, maar ook om een brood mee te snijden? Het is alleen wat je er mee doet of het goed of slecht uitpakt. Dat geld voor de ambtenaren van de gemeente die het beleid hiervoor uitrollen en het geldt ook voor de burgers die hierin stappen. Het belangrijkste is om oprecht in verbinding te blijven met elkaar. Onbekend maakt onbemind en als je iemand in de ogen moet kijken is het veel fijner om goed te doen dan om iemand te benadelen. Niet voor niets wordt iemand neerschieten als veel moeilijker ervaren dan een bom werpen...